Czy Powstanie Warszawskie było koniecznością dziejową, czy błędem popełnionym przez dowództwo Armii Krajowej? Na ten temat na zaproszenie Fundacji im. Stefana Artwińskiego i Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej debatowali wczoraj (11 października) na Wzgórzu Zamkowym Red. Tadeusz Płużański, Red. Piotr Zychowicz oraz licznie zgromadzona publiczność.

Na zadane w tytule pytanie pierwszy odpowiadał Red. Tadeusz Płużański – historyk, Szef Publicystyki w TVP Info, który stwierdził, że wybuch Powstania Warszawskiego na pewno nie był błędem. W jego opinii, a także wielu badaczy i weteranów Powstania 1944 r., było ono koniecznością i wynikało ze strategii politycznej i militarnej Polskiego Państwa Podziemnego, uwzględniającej uwarunkowania międzynarodowe i zobowiązań sojusznicze Polski. W odpowiedzi na licznie przytaczane przez adwersarza i publiczność fakty mówiące o okrucieństwie Niemców wobec ludności cywilnej Warszawy  oraz niemal całkowitym zniszczeniu miasta Red. Płużański stwierdził, że nie można było przewidzieć, że Niemcy się zemszczą w tak brutalny sposób.  Na podsumowanie debaty Red. Płużański stwierdził, że„Powstanie Warszawskie było kwintesencją planu oporu przeciwko Niemcom i Sowietom”.

Drugą stronę sporu reprezentował Red. Piotr Zychowicz – historyk i publicysta miesięcznika „Do Rzeczy Historia”. W nawiązaniu do wypowiedzi swojego poprzednika stwierdził, że na pewno łączy ich niebywały podziw dla wojska – żołnierzy AK którzy przez 63 dni walczyli jak lwy na terenie Warszawy. Ale z kolei dzieli ich ocena decyzji Komendy Głównej AK o wybuchu Powstania. Gość Fundacji im. Stefana Artwińskiego, dla poparcia swojej tezy, przedstawił dane pokazujące rażącą dysproporcję w uzbrojeniu, wyszkoleniu i doświadczeniu walczących w Warszawie wojsk. Jak stwierdził dyskutant, Niemcy posiadali także dodatkowy atut w postaci wsparcia broni ciężkiej, a oczekiwany przez stronę polską atut zaskoczenia nie miał miejsca, gdyż Niemcy doskonale wiedzieli o planach wybuchu walk 1 sierpnia, dzięki czemu przygotowali się do obrony w kilku kompleksach budynków. Na negatywną – w jego opinii – ocenę decyzji o wybuchu PW składa się również fakt ogromnej hekatomby, która dotknęła ludność cywilną i całą tkankę miejską Warszawy.

W debatę po obu stronach dyskusji włączyła się licznie zgromadzona publiczność, która nie tylko wyraziła swoje zdanie, ale nierzadko popierał je przytaczając liczne dane i dokumenty. W ramach pytań z publiczności głos w debacie zabrał mieszkaniec Kielc – świadek historii, który jako kilkunastoletni chłopiec przebywał w trakcie Powstania Warszawskiego w stolicy.

Debata o Powstaniu Warszawskim była pierwszym z cyklu wydarzeń organizowanych w ramach projektu „Kieleckie Centrum Debaty Publicznej” dofinansowego ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.

Współorganizatorami wydarzenia byli Wzgórze Zamkowe oraz Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.

*****
Wydarzenie powstało dzięki realizacji projektu Narodowego Instytutu Wolności finansowanego ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich